Ως «Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία» έχει καθιερωθεί η 28η Απριλίου, από το 2001, ενώ η Ελλάδα έχει ενταχθεί επισήμως από το 2005 στην ομάδα των 100 και πλέον χωρών, ανά τον κόσμο, που συμμετέχουν ενεργά στις εκδηλώσεις στο πλαίσιο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ).
Η Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία, έλκει την καταγωγή της από τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης Εργατών, που εορτάζεται την ίδια ημερομηνία από το 1984. Η πρωτοβουλία ανήκε στο συνδικαλιστικό σωματείο των δημοσίων υπαλλήλων του Καναδά, οι οποίοι καθιέρωσαν την 28η Απριλίου ως Μέρα Μνήμης Εργατών (Worker’s Memorial Day), για να τιμήσουν τους νεκρούς των εργατικών ατυχημάτων. Η 28η Απριλίου επελέγη συμβολικά, επειδή την ημερομηνία αυτή του 1914 ψηφίσθηκε από την Καναδική βουλή ο νόμος για την αποζημίωση των εργαζομένων από εργατικά ατυχήματα.
Σύντομα ο εορτασμός υιοθετήθηκε από τα συνδικάτα των ΗΠΑ και στη συνέχεια από τη Διεθνή Ένωση Ελεύθερων Συνδικάτων, με το σύνθημα: «Να θυμάσαι τους πεθαμένους, να μάχεσαι για τους ζωντανούς». Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (Οργανισμός του ΟΗΕ) υιοθέτησε με τη σειρά της την ημέρα αυτή και από το 2001 την καθιέρωσε ως «Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία», προκειμένου να διευρύνει το περιεχόμενό της με την ιδέα της αειφόρου εργασίας.
Η φετινή Ημέρα εστιάζει στην ανάγκη συνεχούς βελτίωσης των διαδικασιών συλλογής και διαχείρισης των δεδομένων για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία. Η αξιοπιστία και η συνεχής συλλογή δεδομένων συμβάλλει στην πρόληψη των επαγγελματικών κινδύνων και στην καλύτερη διαχείρισή τους. Η προσπάθεια αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της επίτευξης του στόχου 8 «αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη» της Ατζέντας «Αειφόρος ανάπτυξη 2030» των Ηνωμένων Εθνών και ειδικότερα του στόχου 8.8 που αφορά στην «προστασία των εργατικών δικαιωμάτων και την προώθηση ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος για όλους τους εργαζόμενους, συμπεριλαμβανομένων και των μεταναστών, ειδικά των μεταναστριών, καθώς και εκείνων που εργάζονται σε επισφαλή εργασία».
Ο Σύλλογος Τεχνικών Ασφαλείας Ελλάδος διαχειρίζεται την Βάση Αναφοράς Απίθανων Ατυχημάτων (Β.Α.Α.Α.). Συγκεντρώνει δηλ. ατυχήματα τα οποία είναι Απίθανα, μη προβλέψιμα, προκειμένου αυτή η γνώση να παραδοθεί σε όσους ασχολούνται με την πρόβλεψη ατυχημάτων (Ινστιτούτα, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, Δημόσιους Φορείς, Πυροσβεστική, Υπ. Εργασίας κλπ) Για να υπάρχει όμως μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, πρέπει η (Β.Α.Α.Α.) να λειτουργήσει με θεσμοθετημένη μορφή. Η πρότασή μας έχει γίνει πάνω απο δύο χρόνια, αλλά ακόμη δεν βρέθηκαν ”ευήκοα ώτα”. Είδομεν!
Όμως τα νούμερα μιλάνε από μόνα τους. Συγκεκριμένα η μη πρόληψη κοστίζει κάθε χρόνο κατά μέσο όρο το 4% του ΑΕΠ παγκοσμίως ενώ στην Ελλάδα αυτό μεταφράζεται σε 6 δισ. ευρώ ετησίως. Το θέμα δεν είναι μόνο οικονομικό, αλλά έχει να κάνει και με κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Από εργατικά ατυχήματα θρηνούμε σε Ευρωπαϊκό επίπεδο το χρόνο σχεδόν 5.000 ανθρώπινες ζωές και σχεδόν 160.000 επαγγελματικές ασθένειες, κυρίως καρκίνους».
Στην Ελλάδα την τελευταία τριετία τα εργατικά ατυχήματα αυξάνονται με μέσο ρυθμό 10% ετησίως. Οι πολιτικές που ακολουθούνται για την Ασφάλεια και Υγεία των Εργαζομένων είναι ελλείπεις και αποδειγμένα, δεν αποδίδουν.
- Όταν οι ίδιοι οι εργοδότες παριστάνουν (νομίμως) τον Τεχνικό Ασφαλείας.
- Όταν ο κάθε άσχετος μηχανικός (και όχι μόνο) μπορεί να κατέχει τον ρόλο του Τεχνικού Ασφαλείας, χωρίς καμία πιστοποίηση των ικανοτήτων και γνώσεων του και διαχειρίζεται την ασφάλεια, την υγεία και ενίοτε και την ζωή των εργαζομένων?
- Όταν δεν υπάρχουν επιμορφώσεις των Επαγγελματιών Τεχνικών Ασφαλείας.
- Όταν υπάρχουν μεγάλες Δημόσιες επιχειρήσεις που αντί να λειτουργούν υποδειγματικά ως μοντέλα, δεν διαθέτουν ακόμη υπηρεσία Ασφάλειας και Υγείας της Εργασίας.
- Όταν ο επαγγελματίας Τεχνικός Ασφαλείας που κάνει ενσυνείδητα την δουλειά του, είναι στατιστικά αδύνατον να μην βρεθεί – αδίκως – κατηγορούμενος ως ο έχων την αντικειμενική ευθύνη σε συμβάν. Πρόκειται για ασάφεια της νομοθεσίας η οποία επιφέρει βαριές ποινές που τον διαλύουν οικονομικά και κοινωνικά.
Τότε δεν πρέπει να αναρωτιόμαστε γιατί τα ατυχήματα στους εργασιακούς χώρους συνεχίζουν να αυξάνονται.
Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία κάθε έτος με εκδηλώσεις σίγουρα συμβάλει στην ευαισθητοποίηση. Αν δεν παρθούν όμως σε ουσιαστικά μέτρα για να σταματήσει η αύξηση των εργατικών ατυχημάτων, και να προχωρήσουμε στην μείωσή τους, τότε κάθε χρόνο που θα γιορτάζουμε αυτή την ημέρα θα είμαστε για τα …πανηγύρια !
