Η εργασία σε βάρδιες που περιλαμβάνει και τη νυχτερινή βάρδια προκαλεί αποσυντονισμό των φυσιολογικών κιρκαδικών ρυθμών, με ψυχοσωματικές επιπτώσεις και βλαπτικά βραχυχρόνια και μακροχρόνια αποτελέσματα στην υγεία των εργαζομένων.

Η νυκτερινή εργασία είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που μπορεί να μεταβάλει τις φυσιολογικarticle-2015328-0D095D7100000578-313_964x493ές απαντήσεις του άξονα υπόφυσης –υποθαλάμου-επινεφριδίων με συνέπεια τη διαταραχή της ψυχοσωματικής ισορροπίας και υγείας των εργαζομένων.

Η εργασία σε νυκτερινή βάρδια αποτελεί μια αντικειμενικά στεσσογόνο κατάσταση για τον οργανισμό κυρίως :

  • Σε βιολογικό επίπεδο μέσω της διαταραχής του κύκλου ύπνου-εγρήγορσης, του φυσιολογικού κιρκαδικού ρυθμού και των βιολογικών λειτουργιών
  • Στην ικανότητα προς εργασία μέσω της φυσιολογικής αυξομείωσης της προσοχής και της ετοιμότητας με επακόλουθο το μεγαλύτερο κίνδυνο λαθών και την πρόκληση ατυχημάτων
  • Στην κατάσταση της υγείας, κυρίως διαταραχές του ύπνου και των συστημάτων, με μακροχρόνια πιο σοβαρές επιπτώσεις από το καρδιαγγειακό, το γαστρεντερολογικό και το νευρικό σύστημα
  • Στην κοινωνική και οικογενειακή ζωή, δυσκολία στη διατήρηση των συνήθων διαπροσωπικών σχέσεων με επακόλουθες αρνητικές επιδράσεις στην οικογενειακή ζωή και τις κοινωνικές επαφές. (1)

Σημαντική συσχέτιση φαίνεται εξάλλου ότι εμφανίζει η εργασία σε νυκτερινή βάρδια με την εμφάνιση μειζόνων στηθαγχικών εκδηλώσεων. Σε μεγάλη μετανάλυση που προσφάτως δημοσιεύεται στο British Medical Journal και στην οποία συνολικά συμμετείχαν άνω των δύο εκατομμυρίων άτομα, ο κίνδυνος εμφάνισης εμφράγματος και στηθαγχικών επεισοδίων αναφέρεται ότι είναι αυξημένος σε ποσοστό 41%. (2)

Από παλαιότερες έρευνες επίσης πιθανολογείται η συσχέτιση της νυκτερινής εργασίας με διαφόρους τύπους καρκίνου. (3-4)

Προληπτικά μέτρα

Η πρωτογενής πρόληψη περνά μέσα από μια προσεκτικά διαμορφωμένη οργάνωση της νυκτερινής εργασίας με στόχο την αποφυγή των παθολογικών εκδηλώσεων.

Μέτρα που μπορεί να συντείνουν στο σκοπό αυτό μπορεί να είναι :

  1. Ελάττωση των νυκτερινών βαρδιών στις απολύτως αναγκαίες
  2. Αποφυγή συνεχόμενων νυκτερινών ωραρίων, χορήγηση ρεπό μετά από νυκτερινή βάρδια
  3. Εναλλαγή εργαζομένων σε νυκτερινή βάρδια ώστε να μην υπάρχει πολύ μεγάλη επιβάρυνση σε λίγους
  4. Η κατανάλωση γεύματος και ροφημάτων κατά τη διάρκεια της νύχτας
  5. Εκπαίδευση του προσωπικού και συνεχείς συστάσεις για τήρηση μέτρων ασφαλείας ώστε να αποφευχθούν τα ατυχήματα- αυξημένη επιτήρηση.

Για τα άτομα που έχουν προσβληθεί από παθήσεις που συσχετίζονται ή που μπορεί να επιδεινωθούν κατά την εργασία σε νυκτερινή βάρδια να εξετάζεται η δυνατότητα εξαίρεσης τους.

Η νυκτερινή εργασία θα πρέπει να θεωρείται ένας ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για πρόκληση φθοράς της υγείας και θα πρέπει να διερευνάται η εμφάνιση πρόωρων σημείων ή συμπτωμάτων που υποδηλώνουν πάθηση ή ακόμα και δυσκολία προσαρμογής στο νυκτερινό ωράριο, κατά τον περιοδικό ιατρικό έλεγχο της υγείας των εργαζομένων.

Αθανάσιος Νταβέλος

Ειδικός Ιατρός Εργασίας

ΠΗΓΗ: ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΩΝ ΙΑΤΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ